Ο Ιός Των Ανθρώπινων Θηλωμάτων (HPV) Στον Πρωκτό

Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV) αποτελεί την πιο κοινή σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη, η οποία απαντάται σε ανθρώπους όλων των ηλικιακών ομάδων που έχουν ενεργό σεξουαλική ζωή. Ο HPV στον πρωκτό επηρεάζει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, ενώ συγκεκριμένες ομάδες ατόμων (ομοφυλόφιλοι άνδρες, οροθετικοί, κ.α.) έχουν περισσότερες πιθανότητες να μολυνθούν από αυτόν. Παρόλο που ο ιός συνήθως είναι ακίνδυνος, ορισμένοι τύποι του μπορεί να οδηγήσουν σε δυσπλασίες (προκαρκινικές βλάβες), οι οποίες, αν δε θεραπευτούν, μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο.

Τα στελέχη που έχουν αναγνωριστεί στον ιό HPV ξεπερνούν τα 150, ενώ τα 40 από αυτά μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή και μπορεί να προσβάλουν τα γεννητικά όργανα, τον πρωκτό και τη στοματοφαρυγγική περιοχή.
Αυτά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

1. Χαμηλού κινδύνου. Οι τύποι που συγκαταλέγονται στη συγκεκριμένη κατηγορία, προκαλούν κονδυλώματα και χαμηλόβαθμες βλάβες στα γεννητικά όργανα, τον πρωκτό και το στοματοφάρυγγα. Οι χαμηλού κινδύνου βλάβες και τα κονδυλώματα δεν εξελίσσονται σε κακοήθεια.
2. Υψηλού κινδύνου. Οι τύποι υψηλού κινδύνου προκαλούν υψηλόβαθμες βλάβες (δυσπλασίες), οι οποίες θεωρούνται προκαρκινικές. Εάν δεν αντιμετωπισθούν, οι δυσπλασίες έχουν αυξημένες πιθανότητες (10-15%) να εξαλλαγούν σε κακοήθεια, σε διάστημα περίπου 3 με 5 χρόνων. Τα στελέχη HPV υψηλού κινδύνου αποτελούν τη βασική αιτία που οδηγεί σε καρκίνο του πρωκτού (πάνω από το 90% των περιπτώσεων).

Πώς γίνεται η μετάδοση του ιού HPV στον πρωκτό;

Η μετάδοση του HPV γίνεται με τη σεξουαλική επαφή, δίχως να είναι απαραίτητη η διείσδυση. Ο ιός HPV μπορεί να επηρεάσει τόσο τον πρωκτό, όσο και τα υπόλοιπα σημεία του σώματος. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να μεταδοθεί με τους εξής τρόπους:

• Κολπική, πρωκτική και στοματική σεξουαλική επαφή
• Επαφή του δέρματος με άλλο δέρμα
• Κοινή χρήση ερωτικών βοηθημάτων
• Σκούπισμα μετά την κένωση
• Ξύρισμα, τριβή και ξύσιμο των γεννητικών οργάνων και της περιπρωκτικής χώρας
• Κοινόχρηστες επιφάνειες που φέρουν τον ιό, όπως η τουαλέτα

Οποιοδήποτε άτομο είναι σεξουαλικά ενεργό μπορεί να μολυνθεί από τον HPV, ακόμα κι αν είναι μονογαμικό. Η χρήση του προφυλακτικού αποτελεί ένα σημαντικό μέτρο πρόληψης από τη μετάδοση του ιού HPV. Παρόλα αυτά, δεν προστατεύει πλήρως το ζευγάρι, καθώς οι τρόποι μόλυνσης από τον ιό ποικίλλουν και, όπως αναφέρεται παραπάνω, δεν αφορούν μόνο στη διείσδυση.

Ποια είναι τα συμπτώματα της HPV λοίμωξης στον πρωκτό;

Τα συμπτώματα από τη μόλυνση με τον ιό HPV στον πρωκτό μπορεί να εκδηλωθούν έπειτα από μεγάλο χρονικό διάστημα από τη μετάδοση του. Συνήθως, όμως, ο ιός HPV στον πρωκτό είναι ασυμπτωματικός και δε γίνεται αντιληπτός παρά μόνο με την ανάπτυξη των κονδυλωμάτων στην περιοχή. Τα κονδυλώματα στον πρωκτό, με την πάροδο του χρόνου, αυξάνονται σε μέγεθος και μπορεί να φτάσουν να καταλαμβάνουν το εσωτερικό του πρωκτού, καθώς και την περιπρωκτική χώρα.
Μεταξύ άλλων, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κνησμό
• Αιμορραγία κατά την κένωση (αίμα στα κόπρανα)
• Έκκριση υγρών από τον πρωκτό
• Αίσθημα πληρότητας της περιοχής
• Δυσκολία στην κένωση
• Τεινεσμός
• Μάζα που αναπτύσσεται στον πρωκτό ή περιπρωκτικά και είναι ψηλαφητή
• Αλλαγή του χρώματος και του σχήματος των κοπράνων
• Απώλεια υγρών, πύου ή βλέννης από τον πρωκτό

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου μόλυνσης HPV στον πρωκτό;

Οι παράγοντες κινδύνου μόλυνσης με τον ιό HPV στον πρωκτό είναι:

• Σεξουαλική επαφή με διαφορετικά άτομα σε τακτική βάση
• Αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα
• Δερματικοί τραυματισμοί
• Οροθετικοί ομοφυλόφιλοι
• Γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με δυσπλασίες και προκαρκινικές βλάβες στο γεννητικό σύστημα

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση του HPV στον πρωκτό;

Ο εξειδικευμένος πρωκτολόγος θα ξεκινήσει με τη λήψη του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς και έπειτα θα προχωρήσει στην κλινική εξέταση. Πιο συγκεκριμένα, ο ασθενής θα υποβληθεί στις παρακάτω εξετάσεις:

• Δακτυλική εξέταση του πρωκτού. Ο εξειδικευμένος πρωκτολόγος μπορεί να εντοπίσει τυχόν μορφώματα, όπως κονδυλώματα ή μια εξελισσόμενη κακοήθεια.
• Test Pap του πρωκτού. Με αυτήν την εξέταση γίνεται εντοπισμός τυχόν δυσπλασιών.
• Πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας. Εξειδικευμένη εξέταση για τον εντοπισμό των προκαρκινικών βλαβών του πρωκτού.
• Βιοψία σε περίπτωση που αυτό κριθεί αναγκαίο.

Πώς θεραπεύεται ο HPV στον πρωκτό;

Προς το παρόν, δεν υπάρχει κάποια θεραπεία για την αντιμετώπιση του HPV. Ωστόσο, υπάρχουν μέθοδοι θεραπείας των κονδυλωμάτων και των δυσπλασιών, δηλαδή των εκδηλώσεων του ιού. Αυτές συνήθως αφορούν σε:

• Φαρμακευτική θεραπεία
• Πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας, κατά την οποία πραγματοποιείται καυτηριασμός των βλαβών

Επιπλέον, ανάλογα με το περιστατικό και τα χαρακτηριστικά της βλάβης, μπορεί να διενεργηθεί καυτηριασμός με Laser, διαθερμία (χορήγηση ηλεκτρικού ρεύματος), χρήση υπερήχων ή ραδιοσυχνοτήτων, καθώς και ποικίλες άλλες τεχνικές.